Upadłość konsumencka po liberalizacji przepisów z marca 2020 dla wielu dłużników stała się receptą na oddłużenie. Czy jest to łatwa droga, z czym się wiąże i co się dzieje ze wspólnym majątkiem małżeństwa?
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to stan, w której dłużnik nie jest w stanie spłacić swoich wierzycieli. Zaciągnięte przez niego zadłużenia narastają do momentu, aż konsument lub jego wierzyciel zgłosi wniosek do sądu upadłościowego, w celu ogłoszenia upadłości i ewentualnego umorzenia długów. Proces ten łączy się z wyprzedaniem wszystkich ruchomości i nieruchomości upadłego oraz zajęciem przez syndyka konta bankowego dłużnika, wraz z wpływami za wynagrodzenie. W upadłości syndyk może zająć maksymalnie 50% wynagrodzenia dłużnika, a w przypadku posiadania zobowiązań alimentacyjnych może to być 60% wynagrodzenia. Czas trwania całego procesu upadłościowego zależy od wielkości posiadanego majątku, stanu nieruchomości i ilości współwłaścicieli, wysokości zadłużenia i ilości wierzycieli. Może zatem potrwać kilka lat.
Co dzieje się z majątkiem wspólnym małżeństwa?
Sytuacja, w której dochodzi do upadłości konsumenckiej jednego z małżonków, była na tyle trudna do rozstrzygnięcia, że w tym celu zwołano Sąd Najwyższy w siedmioosobowym składzie. Sąd uchwalił, że w przypadku wydania postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej wobec osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim posiadającym wspólnotę majątkową, cały majątek wchodzi do masy upadłościowej. Co oznacza, że podziałowi nie ulegnie tylko część upadłego konsumenta, ale cały majątek małżeństwa. Wszystkie wspólne składniki majątku zostaną sprzedane w toku postępowania upadłościowego.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której małżonek osoby ubiegającej się o upadłość prowadzi działalność gospodarczą lub zarobkową i posiada przedmioty, służące do jej prowadzenia i nawet jeśli należą do wspólnoty, to nie podlegają one likwidacji.
Innymi skutkami dla małżeństwa są przede wszystkim powstanie z mocy prawa rozdzielności majątkowej z dniem wydania postanowienia o upadłości konsumenckiej. Od tej pory oboje małżonkowie posiadają odrębną własność, a wynagrodzenie za pracę oraz wszelkie dochody małżonków będą stanowić ich własny majątek.
Nie można pominąć faktu, że małżonek upadłego może zgłosić wierzytelność względem swojego bankrutującego małżonka. Dzieje się tak, dlatego, że wspólny majątek przechodzi do likwidacji i wówczas małżonek niezgłaszający upadłości zostałby całkowicie pozbawiony swojej części majątku, na którą wspólnie pracował z upadłym. Dzięki zgłoszeniu wierzytelności względem upadającego małżonka może więc odzyskać swoją część majątku. Co ciekawsze, drugi z małżonków ma możliwość żądania ustalenia nierównych udziałów i zgłoszenia wierzytelności pieniężnej w wyższej kwocie.
Z czym wiąże się upadłość?
Upadłość konsumencka wiąże się nie tylko ze sporym stresem i całkowitym przeorganizowaniem życia samego wnioskującego o upadłość, ale również dla członków jego rodziny. Warto zatem przed zaciąganiem szybkich pożyczek, czy kredytów wspólnie analizować sytuację materialną z małżonkiem. Tak samo jeśli popadliśmy w duże kłopoty finansowe, powinniśmy pierw porozmawiać ze współmałżonkiem i razem spróbować znaleźć rozwiązanie tej trudnej sytuacji. Jedną z opcji jest kontakt z wierzycielami i ustalenie nowej drogi spłaty zadłużenia. To rozwiązanie jest zapewne korzystniejsze i mniej obciążające psychicznie rodzinę, niż wnioskowanie o upadłość konsumencką.
